• Artikelen

Bedrijfsgebouw met woningen (Pannekoekstraat)

In de Pannekoekstraat in Rotterdam staat een bedrijfsgebouw met woningen en is een authentiek staaltje Witteveen-wederopbouw.

Voet Pannekoekstraat2

Het gebouw op de Pannekoekstraat.

Foto J. Roovers, archief Voet - C0831

De Pannekoekstraat is nog nauwelijks een straat, maar het begint er wat levendiger te worden. Röder en Verbeek's Machinehandel is er nu neergestreken in een gloednieuw pand, in een tiental maanden gebouwd door de fa. H. J. de Jong en Zn. Daarmee is aan het „ballingschap" van deze zeer oude firma, momenteel eigendom van de heer A. M. van Toor, een einde gekomen. In 1940 werd men uit het pand aan de Hang weggebombardeerd. Men verhuisde naar een kleine ruimte aan de Kettingstraat en in 1948 trok men naar de Eendrachtsstraat. Aan de Pannekoekstraat heeft de firma eindelijk weer de ruimte. Op de begane grond zijn kantoren, showroom en werkplaats gevestigd, boven bevinden zich zes woningen.

Het Vrije Volk 12-1-1953

Pannekoekstraat Rotterdam 2

Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2017

Pannenkoekstraat NL Rt SA 4273 L 1352 kopie

De twee panden stonden aanvankelijk alleen, maar werden korte tijd later ingesloten door een bouwblok van Harry Nefkens.

Stadsarchief Rotterdam

Papieren stad

De wederopbouw van Rotterdam wordt altijd gepresenteerd als vernieuwend en modern, als lichtend voorbeeld van moderne stedenbouw en functionele architectuur. Toch had de stad er heel anders uit kunnen zien. Stadsarchitect Witteveen wilde in zijn wederopbouwplan weliswaar allerlei praktische, met name verkeerstechnische problemen oplossen, maar voor de architectuur dacht hij aan traditionele oplossingen: bakstenen gevels, ramen met roedeverdeling, decoratieve elementen en schuine kappen. Voor de meeste straten dacht hij aan een pandsgewijze herbouw. Tijdens de oorlog tekenden allerlei architecten aan straatwanden van een ‘papieren stad’ die nooit werd gerealiseerd.

De wederopbouw van Rotterdam wordt altijd gepresenteerd als vernieuwend en modern, als lichtend voorbeeld van moderne stedenbouw en functionele architectuur. Toch had de stad er heel anders uit kunnen zien.

De eerste gebouwde resultaten van de wederopbouw, zoals de Rotterdamsche Bank aan de Coolsingel, het telefoonkantoor aan de Botersloot en de bebouwing van de Oude Binnenweg zijn dan ook nog in een traditionalistische stijl ontworpen. Ook de bankgebouwen aan de Blaak zijn statig en monumentaal. Toen Witteveen in 1944 werd vervangen door Cornelis van Traa werd het Wederopbouwplan door zijn opvolger grondig herzien. In het Basisplan was de pittoreske stedenbouw van Witteveen vervangen door een functioneel schema.

De eerste gebouwde resultaten van de wederopbouw, zoals de Rotterdamsche Bank aan de Coolsingel, het telefoonkantoor aan de Botersloot en de bebouwing van de Oude Binnenweg zijn dan ook nog in een traditionalistische stijl ontworpen.
Stadsarchief Nieuwemarkt

Achter het standbeeld De Maagd van Holland zijn de twee tuitgevels van het bedrijfsgebouw met woningen aan de Pannekoekstraat zichtbaar.

Stadsarchief Rotterdam GW-4075

Authentiek staaltje Witteveen

In de Pannekoekstraat staat ook een authentiek staaltje Witteveen-wederopbouw. Het is een dubbel pand met winkelruimte op de begane grond. Dit eerste bouwproject in de Pannekoekstraat was een initiatief van Koos de Jong, een bekend bouwer en sportzeiler, die brons won op de Olympische Spelen van 1948. De eerste bouwaanvraag voor het pand werd al in 1941 gedaan maar pas op 22 februari 1952 werd de eerste paal geslagen. Het pand bevatte twee winkels, twee bedrijfsruimtes en zes woningen erboven. De ouderwetse stijl met tuitgevels werd weinig enthousiast ontvangen in een artikel in het tijdschrift Rotterdam Bouwt. Men is blij dat de rest van de straat niet in archaïserende stijl wordt opgetrokken. Anno 2014 is het pand vanwege zijn unieke vormgeving een gemeentelijk monument.

De ouderwetse stijl met tuitgevels werd weinig enthousiast ontvangen in een artikel in het tijdschrift Rotterdam Bouwt.

Het ontwerp is van het Rotterdamse architectenbureau Meischke en Schmidt. Het bureau van Jan Meischke (1889-1966) en Peter Schmidt was al vanaf 1917 actief, vooral in Rotterdam. Bekende werken zijn de Prinsekerk in Blijdorp, de Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen aan de G.J. de Jonghweg en woningbouw in Spangen. Na de oorlog wijdde Meischke zijn meeste tijd aan de restauratie van de Laurenskerk.

Pannekoekstraat Rotterdam 5

Anno nu

Alleen de fijnproevers herkennen nog de afwijkende topgevels in de straatwand. Het object is inmiddels wel een gemeentelijk monument.

Pannekoekstraat Rotterdam 4
Pannekoekstraat Extra
Pannekoekstraat Rotterdam 3
Pannekoekstraat Rotterdam 1
Pannekoekstraat Rotterdam 2

Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2017

Prev
Next
Architect
Meischke en Schmidt
Periode
1941-1953
Locatie
Pannekoekstraat 46-48, Rotterdam, Netherlands
Onderwerpen
Gebouwen Gem. Monumenten
Buurten
Laurenskwartier
Gebouwen
Bedrijfsgebouwen Wonen
Objecten
Pannekoekstraat 046; 048