- Artikelen
RK Kerk Sint Dominicus (Het Steiger)
De Sint Dominicus of Het Steiger was bedoeld als plek van stilte en bezinning in het drukke stadscentrum.
De na de oorlog tot stand gekomen bebouwing in het Rotterdamse centrum roept weinig reminiscenties op aan het verleden. Zoveel als doenlijk was, zijn nog namen van oude straten bewaard gebleven, maar door de totaal andere structuur van de city herinneren ze nauwelijks meer aan de vroegere toestand. Te betreuren valt dat in de meeste gevallen nauwelijks -wie heeft er trouwens nog tijd voor weemoed- maar Rotterdam kent toch nog wel hartzeer om het gemis van bepaalde elementen in het stadsbeeld die te nauw met het toenmalige leven waren verweven dat ze wel als een begrip mogen gelden. Daartoe behoorde de Dominicanerkerk aan het Steiger, het godshuis van heel katholiek Rotterdam, dat in het naoorlogse hart nog maar steeds verstek heeft laten gaan en slechts vervangen werd door een groenhouten gebouwtje bij het viaduct over de Hoogstraat.
Het Rotterdamse architectenbureau van de gebroeders Ir. E. H. en H. M. Kraayvanger is nu gereed gekomen met een bijzonder fraai plan voor een nieuwe Steigerse kerk, die gesitueerd is achter de Hoogstraat aan het Hang, dus niet precies op de vroegere plaats maar toch eigenlijk op historische bodem. De naam Steigerse kerk kan in elk geval van kracht blijven, want vlak ervoor ligt het water van de Steigerse gracht.
De Tijd 19-10-1957
De Steigerkerk goed zichtbaar in het verlengde van de Delftsevaart.
Stadsarchief Rotterdam L-5979
Bezinning in het drukke stadscentrum
De Sint Dominicus of Steigerse kerk was bedoeld als plek van stilte en bezinning in het drukke stadscentrum. Daartoe dient vooral de dagkerk, een aparte, zelfstandige ruimte. De dagkerk ligt haaks op het hoofdaltaar, dat gericht is op de grote kerkzaal voor de zondagsdienst met 560 plaatsen. Deze is te bereiken door de hoofdentree aan het verhoogde kerkplein. Tussen beide kerkzalen ligt een binnenhof met een kruisgang. De kruisgang doet dienst als processiegang en als wandelgang voor de bezoekers. De binnenhof is vormgegeven als een stenen tuin met groenperken en een zeshoekige doopkapel.
De binnenhof is vormgegeven als een stenen tuin met groenperken en een zeshoekige doopkapel. De kerktoren staat vrij en is vooral bedoeld als herkenningspunt.
Behalve de kerkruimtes bestaat het complex uit een pastorie en een parochiehuis, gelegen aan weerszijden van het verhoogde voorplein. De kerktoren staat vrij en is vooral bedoeld als herkenningspunt. Tussen de kerktoren en de kerkruimte ligt de Mariakapel.
Kruishof met rechts de zeshoekige doopkapel.
Archief Kraaijvanger
De overdekte kruisgang.
Archief Kraaijvanger
Glas-in-beton
Het gebouw is conform de tijdgeest in een zakelijke stijl gebouwd, met gebruikmaking van moderne materialen als beton en glas. Vooral de grote kerkzaal is sober met onbehandelde betonnen kolommen vrij in de ruimte, een natuurstenen vloer, schoon metselwerk en een houten plafond. De moderne constructiemethode met betonkolommen maakte het mogelijk onder het dak een glasstrook aan te brengen, zodat dit lijkt te zweven. De soberheid van constructie, ruimtevormen en materialen is gecompenseerd door de toepassing van beeldende kunst en ornamentiek. In de achtergevel en bij de klokkentoren is siermetselwerk toegepast. Belangrijkste kunstwerk is de grote glas-in-betonwand aan de ingangszijde van Berend Hendriks. Het raam van acht meter breed en zes meter hoog is pas vier jaar na de opening aangebracht. Het raam verbeeldt het verhaal uit het Bijbelboek Exodus. God geeft Mozes de opdracht om de Israëlieten voor te gaan om zich te bevrijden uit het slavenhuis te Egypte. Zij gaan op weg naar het Beloofde Land en God gaat voor hen uit. De hemelse kleuren van blauw en rood vergezellen hen. De maker werd zeer geprezen:
“hij heeft er een kleurenschema voor ontworpen dat uitmunt door een verfijnde afwisseling van tonaliteiten, maar toch niet de indruk maakt, dat de kunstenaar alleen op behaaglijke effecten is uit geweest. Anders gezegd: het is sterk zonder grof te zijn en verfijnd zonder week te zijn. Rotterdam is met dit raam zeker een belangrijk stuk moderne kerkelijke kunst rijker geworden.”
Het Vrije Volk 13-06-1964
Noordgevel aan de Steigergracht met de hoofdentree en de vrijstaande toren.
Archief Kraaijvanger
Het hele kerkelijke complex met links de pastorie en rechts het parochiehuis ingeklemd in de stedelijke bebouwing.
Archief Kraaijvanger
Toegepaste kunst
Het gebouw heeft veel toegepaste kunst. De daklijst van de voorgevel en de torenbekroning bevatten sierbetonnen reliëfs van Pim van Moorsel. Tegen de zuidgevel staat een Paulusbeeld van Jan Vlasblom. Naast de entree en in het interieur zijn natuursteenmozaïeken van Theo Mols te zien. De kruisweg is voorzien van vijftien staties (de gebruikelijke veertien plus de herrezen Christus), kleine kopergravures van Jan Noyons naar tekeningen van Lambertus Simons. In de dagkerk staat een Mariabeeld aan de Maas van Gerard Héman met Rotterdamse iconen zoals het Witte Huis, de Maastunnel, de Euromast en het Holbeinhuis.
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018
Anno nu
De Steigerkerk, sinds 2016 rijksmonument, is nog steeds in gebruik. Niet alleen voor religieuze doeleinden, want diverse ruimtes in de kerk zijn te huur. Op de website van de kerk is te lezen: Aan de enige gracht van Rotterdam, tussen de kantoren aan de Blaak en de winkels in de Hoogstraat, staat Het Steiger. Open voor bezinning, ontmoeting, een kaarsje opsteken, vieringen en activiteiten.
Detail van mozaïek Theo Mols.
Marlies Lageweg, Platform Wederopbouw Rotterdam, 2018
Meer informatie over het gebouw en de beeldende kunst is te lezen op de pagina van de Johannesparochie.
- Architect
- Ir. E. H. en H. M. Kraaijvanger, projectarchitect ir. C.F.A. Knol
- Kunstenaar
- B. Hendriks, W.M. van Moorsel, Th.F.N. Mols, J. Vlasblom, J. Noyons, G. Héman
- Periode
- 1957-1960
- Locatie
- Hang 18, Rotterdam, Netherlands
- Onderwerpen
- Gebouwen Rijksmonumenten
- Buurten
- Laurenskwartier
- Gebouwen
- Kerken
- Objecten
- Hang 017 t/m 019 (doorlopende nummering)